تفاوت نبات با قند و شکر در روش‌های تولید و ظاهر محصول نهایی است؛ اما مواد اولیه تهیه آنها یکسان است. نبات، شکر و قند از پرمصرف‌ترین شیرین‌کننده‌ها در رژیم غذایی بسیاری از مردم هستند. اگرچه این سه محصول از یک ماده اولیه یعنی ساکارز تشکیل شدهاند، اما تفاوت‌هایی در روش تولید، شکل ظاهری، خواص و حتی کاربردهای آنها وجود دارد. در این مقاله ماشین سازی پیمان توس، تفاوت‌های نبات، شکر و قند را بررسی کرده و به این سؤال پاسخ می‌دهیم که آیا نبات بهتر از شکر است؟
تفاوت نبات با قند و شکر در چیست؟
نبات و شکر هر دو از ساکارز تشکیل شدهاند، اما تفاوت اصلی آنها در فرایند تبلور و شکل‌گیری بلورها است. در حالی که شکر از کریستال‌های ریز و سفیدرنگی تشکیل شده است، نبات دارای بلورهای درشت‌تری است که طی فرایند رشد بلورها در محیطی گرم و اشباع از محلول شکر ایجاد می‌شود. می‌توان گفت این تفاوت نبات با قند و شکر به طور کلی است.
تفاوت نبات با قند و شکر از نظر درمانی
در زمینه خاصیت و ضررهای نبات در مقاله‌ای جداگانه مفصل صحبت کرده‌ایم. به طور خلاصه، نبات به دلیل طبع گرم‌تر، در تسکین دردهای گوارشی مانند نفخ، دلدرد و دل‌پیچه مؤثرتر از قند و شکر است. همچنین، برخلاف شکر که میتواند رطوبت بدن را افزایش دهد، نبات خاصیت خشک‌کنندگی دارد و برای کاهش سردی معده توصیه می‌شود.
فرایند تشکیل و تولید قند و نبات
شکر با استخراج، تصفیه و تبخیر عصاره نیشکر یا چغندرقند به دست می‌آید و به شکل بلورهای ریز در می‌آید. اما نبات از طریق حل کردن شکر در آب داغ و سپس ایجاد شرایط مناسب برای تبلور مجدد آن تشکیل می‌شود، به همین دلیل بلورهای آن درشت‌تر و شفاف‌تر از شکر معمولی هستند. تجهیزات لازم برای خط تولید قند و خط تولید نبات را میتوانید در وب سایت ماشین سازی پیمان توس مقایسه کنید.
| محصول | نحوه تولید |
| شکر | از عصاره نیشکر یا چغندر قند استخراج شده، تصفیه و تغلیظ می‌شود، سپس از طریق تبخیر، بلورهای شکر تشکیل میشوند. |
| قند | شکر را با حرارت و رطوبت کنترل‌شده به خمیر قند تبدیل کرده، سپس در قالب‌های مخصوص قرار داده و پس از خشک شدن، به شکل مکعبی یا حبه‌ای برش می‌زنند. |
| نبات | با حل کردن شکر در آب داغ و ایجاد یک محلول فوق اشباع، سپس قرار دادن نخ یا چوب در محلول برای تبلور مجدد، بلورهای درشت نبات تشکیل میشوند. |
آیا نبات بهتر از شکر است؟
اگر بخواهیم از نظر سلامتی مقایسه کنیم، نبات به دلیل داشتن طبع گرم، گزینه بهتری نسبت به شکر است. بسیاری از مشکلات گوارشی مانند نفخ، دل‌پیچه و سردی معده با مصرف نبات بهبود می‌یابد. همچنین نبات به دلیل فرایند تبلور مجدد، ناخالصی‌های کمتری نسبت به شکر دارد.
با این حال، باید توجه داشت که نبات همچنان منبع قند است و مصرف بیش‌ازحد آن میتواند منجر به افزایش قند خون و مشکلات متابولیکی شود؛ بنابراین، استفاده متعادل از نبات توصیه می‌شود.
تفاوت در طبع و خاصیت گرمایی
نبات طبع گرم دارد و در طب سنتی برای تسکین دلدرد، نفخ و مشکلات گوارشی توصیه می‌شود. در مقابل، قند و شکر طبع خنثی دارند و اثر خاصی از نظر گرمی یا سردی بدن ندارند. خواص نبات از دیدگاه طب سنتی را نیز خوب است در این زمینه بررسی کنید.
تفاوت در میزان حل‌شدن در مایعات
شکر به‌سرعت در آب و مایعات حل می‌شود، درحالی‌که قند نسبت به شکر دیرتر حل می‌شود، به‌ویژه در چای و نوشیدنی‌های داغ. نبات نیز به دلیل ساختار بلوری خود، زمان بیشتری برای حل‌شدن نیاز دارد.
تفاوت در میزان شیرینی و تأثیر بر سلامتی
نبات، قند و شکر هر سه از نظر میزان شیرینی تقریباً مشابه هستند، اما مصرف بیش از حد هرکدام میتواند موجب افزایش قند خون و مشکلات متابولیکی شود. با این حال، نبات سوخته (کاراملی) خاصیت قابض دارد و در برخی موارد برای درمان اسهال توصیه می‌شود.
تفاوت در نحوه مصرف و کاربردها
شکر برای پخت‌وپز، تهیه دسرها و نوشیدنی‌ها استفاده می‌شود. قند معمولاً همراه با چای و قهوه مصرف می‌شود. نبات علاوه بر شیرین‌کنندگی، کاربرد درمانی در طب سنتی دارد و در انواع طعم‌ها مانند زعفرانی، دارچینی و هل عرضه می‌شود.
تفاوت در ارزش غذایی
هر سه محصول کالری تقریباً یکسانی دارند و نباید در مصرف آنها زیاده‌روی کرد. بااین‌حال، نبات نسبت به شکر و قند، فرایند هضم بهتری دارد و کمتر باعث افت ناگهانی قند خون می‌شود. انواع نبات‌ها ممکن است بر حسب مواد دیگری که درون خود دارند کالری متفاوتی داشته باشند.
نکاتی در مورد خرید و نگهداری
در تفاوت نبات با قند و شکر، شیوه نگهداری را نیز باید بررسی کرد. شکر معمولاً در بسته‌بندی‌های پلاستیکی یا کاغذی عرضه می‌شود و ماندگاری بالایی دارد. قند به دلیل قرار گرفتن در معرض هوا، ممکن است با گذشت زمان سفت شود. نبات نیز باید در محیط خشک و خنک نگهداری شود تا از جذب رطوبت و چسبندگی جلوگیری شود.
نتیجه‌گیری
نبات، شکر و قند همگی از یک ماده اولیه تشکیل شدهاند؛ اما به دلیل تفاوت در فرایند تولید، شکل ظاهری، طبع و کاربردهای آنها، در رژیم غذایی نقش‌های متفاوتی ایفا میکنند. نبات به دلیل طبع گرم و برخی خواص درمانی، نسبت به شکر و قند برتری دارد؛ اما باید به میزان مصرف آن توجه شود. با دانستن تفاوت نبات با قند و شکر، میتوانید گزینه مناسب‌تری را برای مصرف روزانه یا تولید آنها انتخاب کنید.