تولید قند حبهای فرایندی است که شامل خرد کردن و پودر کردن قندهای بزرگ‌تر، مخلوط کردن آن با مقدار کمی آب یا بخار برای ایجاد چسبندگی، قالبگیری به شکل مکعب‌های کوچک و سپس خشک کردن آن‌ها برای حفظ استحکام و جلوگیری از چسبندگی میشود. این حبه‌های قند پس از خشک شدن، بستهبندی شده و به بازار عرضه می‌شوند. کیفیت قند حبهای به خلوص شکر اولیه، میزان رطوبت کنترل‌شده در فرایند تولید و نوع قالبگیری بستگی دارد. در این مقاله ماشین سازی پیمان توس روش تولید قند حبه را بیشتر بررسی خواهیم کرد.
تولید قند حبهای چگونه انجام میشود؟
قند حبهای یکی از فرآورده‌های قند است که در آشپزی، نوشیدنی‌های گرم مانند چای و قهوه و گاهی به عنوان محصولی تزیینی در صنایع غذایی استفاده میشود. تولید قند حبهای شامل فرایندهایی است که طی آن، شکر سفید به شکل مکعبی یا سایر اشکال قالبی تبدیل میشود. این فرایند می‌تواند به روش‌های سنتی و صنعتی انجام شود.
مواد اولیه لازم برای تولید قند حبهای
مواد اولیه مورد استفاده در تولید قند حبهای شامل شکر سفید (Sucrose) به عنوان ماده اصلی، آب تصفیه‌شده برای تبدیل شکر به حالت خمیری و حل کردن ذرات قندی و حرارت و فشار مناسب جهت ایجاد خمیر قند و فرم‌دهی آن در قالب‌ها است. در روش‌های صنعتی، ممکن است از آنتی‌کاکینگ یا نرم‌کننده‌های مخصوص به‌صورت اختیاری استفاده شود تا از چسبیدن حبه‌های قند به یکدیگر جلوگیری شود. در این رابطه میتوان ساختار قند را نیز بررسی کرد.
مراحل تولید قند حبهای به صورت صنعتی
در روش صنعتی در خط تولید قند که در کارخانه‌ها انجام میشود، از دستگاه‌ها و تجهیزات پیشرفته استفاده میشود تا محصول با کیفیت و یکنواخت تولید شود. مراحل کلی عبارت‌اند از:
انتخاب و آماده‌سازی شکر سفید
شکر سفید به عنوان ماده اولیه توسط دستگاه‌هایی مانند فیلترها و آسیاب‌ها بررسی و دانه‌بندی میشود. هرگونه ناخالصی از شکر جدا میشود تا محصولی با کیفیت حاصل شود.
حل کردن شکر و تهیه خمیر قند
شکر با مقدار مشخصی آب تصفیه‌شده ترکیب و حرارت داده میشود. دمای حرارت نقش مهمی در تولید یک‌دست محصول دارد. این فرایند باعث ایجاد خمیر متراکم قند میشود.
ریختن خمیر در قالبهای مخصوص
خمیر قند آماده‌شده در قالبهای فلزی یا سیلیکونی با شکل و ابعاد خاص (مانند مکعبی) ریخته میشود. این قالب‌ها مقدار مشخصی از خمیر را برای هر حبه قند فراهم می‌کنند.
فشردهسازی و پرس کردن
دستگاههای مخصوصی خمیر قند را درون قالب‌ها تحت فشار قرار می‌دهند تا قند به حبه‌هایی با ساختاری منسجم و سخت تبدیل شود. این مرحله برای جلوگیری از خرد شدن قندها در آینده مهم است.
خشک کردن حبه‌ها
حبه‌های قند در داخل کوره‌های خشک‌کن (Dryer) یا در معرض هوای گرم قرار می‌گیرند. این مرحله موجب تبخیر کامل آب شده و حبه‌ها شکل نهایی خود را پیدا می‌کنند.
بستهبندی
حبه‌های خشک‌شده قند به صورت دستی یا اتوماتیک در بسته‌بندی‌های مختلف مانند کارتنی، نایلونی یا بستهبندی سلفونی قرار داده می‌شوند.
روش سنتی تولید قند حبهای
در روش سنتی که بیشتر در گذشته یا در مقیاس کوچک استفاده می‌شد، فرایندهای ساده‌تری برای تولید قند انجام می‌شد:
در روش سنتی تولید قند حبهای، ابتدا کله‌قندهای بزرگ با ابزارهایی مانند قندشکن یا دستگاه خردکن به قطعات کوچک‌تر تبدیل می‌شوند. سپس این قطعات در قالبهای کوچک و مکعبی فشرده شده و برای خشک شدن کنار گذاشته می‌شوند. فرایند خشک کردن معمولاً به‌صورت دستی در هوای آزاد یا اتاق‌های گرم انجام میشود. اگرچه این روش کیفیت خوبی دارد، اما نسبت به روش‌های صنعتی زمان‌برتر بوده و به انرژی بیشتری نیاز دارد.
مزایا و کاربردهای قند حبهای
قند حبهای به دلیل داشتن ابعاد و اندازه یکسان، استفاده راحت‌تری دارد و بدون نیاز به خرد کردن، مستقیماً در چای یا قهوه قابل مصرف است. همچنین، به دلیل مقاومت بالا در برابر خرد شدن، در بستهبندی ماندگاری بیشتری دارد. از این محصول به‌عنوان شیرین‌کننده نوشیدنی‌های گرم مانند چای و قهوه، در تهیه برخی دسرها و غذاها و حتی برای تزیینات خوراکی در صنایع مختلف استفاده میشود.
نکاتی درباره تولید قند حبهای
- کیفیت آب و شکر در تولید قند حبهای بسیار مهم است. ناخالصی‌های شکر ممکن است محصول نهایی را ضعیف کند.
- قالبهای مخصوص باید ضد زنگ باشند و به راحتی شسته شوند تا از ایجاد آلودگی جلوگیری شود.
- خشک کردن صحیح و زمان کافی در این مرحله به جلوگیری از خرد شدن حبه‌های قند کمک میکند.
مشکلات احتمالی در فرایند تولید
اگر فشار در زمان فشردهسازی کافی نباشد، حبه‌ها با کوچک‌ترین فشار خرد می‌شوند. نگهداری قند در محیط‌های مرطوب قبل از خشک شدن باعث چسبیدن حبه‌ها به یکدیگر میشود. عدم استفاده از بستهبندی مناسب ممکن است به فساد یا خرد شدن حبه‌ها بینجامد.
نتیجه‌گیری
تولید قند حبهای با استفاده از شکر سفید به دو روش سنتی و صنعتی انجام میشود. به لطف فناوری‌های مدرن، تولید صنعتی قند حبهای سریعتر، بهداشتی‌تر و به صورت انبوه انجام میشود. این محصول به دلیل اندازه مناسب و کاربردی بودن، در زندگی روزمره بسیار محبوب است. انتخاب مواد اولیه با کیفیت، استفاده از فرایند صحیح تولید و بستهبندی مناسب، تأثیر زیادی بر کیفیت نهایی این محصول دارند.