راه‌اندازی خط تولید کنسرو ماهی تون به کمک ماشین‌آلات مخصوص از جمله دستگاه جداسازی، دستگاه پر کن، دستگاه شیرینگ و چندین دستگاه دقیق دیگر امکان‌پذیر میشود. برای راه‌اندازی این خط تولید ابتدا باید مجوزهای لازم را دریافت کرده و سپس، ماهی و مواد اولیه دیگر را تهیه کنید. ماشین‌آلات این خط تولید را به راحتی از مجموعه ماشین سازی پیمان توس می‌توانید تهیه کنید. برای آشنایی بیشتر با روند راه‌اندازی این خط تولید، این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.
قدم اول راه‌اندازی خط تولید کنسرو ماهی تون: انتخاب ماهی
در این آموزش راه‌اندازی خط تولید کنسرو ماهی تون در ابتدا ضروری است که به نوع ماهی که باید انتخاب کنید بپردازیم. برای تولید کنسرو ماهی تن، انواع خاصی از ماهی‌های اقیانوسی ترجیح داده می‌شوند که شامل گونه‌های گوناگونی مثل گیدر، اسبک و هوور می‌شوند.
این ماهی‌ها به دلیل خواص غذایی بالا انتخاب بسیار مناسبی برای کنسرو کردن هستند. تن ماهی به اشتباه به‌عنوان یک محصول عمومی کنسرو ماهی شناخته شده، اما در واقع به تولید محصولات از این گونه‌های خاص اشاره دارد.
این ماهی‌ها به دلیل دارا بودن ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند ویتامین دی، آهن، پروتئین و اسیدهای چرب امگا، منبع غنی از تغذیه محسوب می‌شوند.
در ترکیب این کنسروها، گاهی از روغن‌های مختلف و نمک به‌عنوان ماده نگهدارنده طبیعی استفاده میشود، بدون اینکه نگهدارنده‌های شیمیایی به آن اضافه شود.
تجهیزات و دستگاه‌های ضروری برای خط تولید کنسرو ماهی تون
انتخاب ماشین‌آلات دقیق و مقاوم برای راه‌اندازی خط تولید کنسرو ماهی تون ضروری است. هر دستگاه باید با هدف تولید شما هماهنگی داشته باشد. در یک خط تولید دستگاه‌های زیر قرار داده می‌شوند:
- دستگاه شستشو و خشک‌کن ماهی
- دستگاه جداسازی سر و شکم ماهی
- دستگاه اتوکلاو
- دستگاه پرکن قوطی
- دستگاه درب بندی قوطی
- دستگاه جت پرینتر برای کدگذاری
- دستگاه‌های شیرینگ پک برای بسته‌بندی نهایی
در نهایت، با رعایت این مراحل و استفاده از تجهیزات مناسب، می‌توانید یک خط تولید کنسرو ماهی موفق راه‌اندازی کنید که قادر به تولید محصولاتی با کیفیت بالا و ماندگاری طولانی باشد.
چیدمان و هماهنگی دستگاه‌ها
برای بهره‌برداری مؤثر از این دستگاه‌ها، باید فرآیند تولید به‌صورت پیوسته و بدون وقفه انجام شود. به‌طور معمول در راه‌اندازی خط تولید کنسرو ماهی تون، دستگاه‌ها در یک خط تولید به‌صورت خطی یا دایره‌ای قرار می‌گیرند، به‌طوری‌که محصول از مرحله‌ای به مرحله دیگر منتقل میشود.
این چیدمان به‌گونه‌ای طراحی میشود که کمترین میزان اتلاف زمان و انرژی را داشته باشد و کارگران به‌راحتی بتوانند نظارت و کنترل کیفیت را انجام دهند. همچنین، دستگاه‌های مختلف باید با یکدیگر هماهنگ باشند تا از هرگونه خطای انسانی و مشکل در جریان تولید جلوگیری شود.
1- آماده‌سازی ماهی‌ها برای کنسرو شدن
راه‌اندازی خط تولید کنسرو ماهی تون یک فرایند پیچیده و نیازمند دقت بالا است که به مجموعه‌ای از مراحل فنی، تجهیزات تخصصی و کنترل کیفیت دقیق نیاز دارد. در اینجا به طور کامل و گام به گام به شرح مراحل مختلف این فرایند می‌پردازیم.
ابتدا باید ماهی‌های مورد نظر از سردخانه یا بازار خریداری و وارد خط تولید شوند. این مرحله شامل مراحل زیر است:
- تخلیه ماهی‌ها از کامیون‌های حمل، اگر ماهی‌ها تازه هستند یا از یخچال به سردخانه منتقل می‌شوند.
- انتقال به سردخانه برای نگهداری تا زمان مصرف.
- اگر ماهی‌ها منجمد هستند، نیاز به یخ‌زدایی دارند. در صورت نیاز می‌توانید در خط تولید دستگاه یخ‌زدا را نیز قرار دهید.
- برای اطمینان از پاکیزگی، ماهی‌ها باید شسته شوند. در این بخش ماهی‌ها در دستگاه شستشو خط تولید قرار می‌گیرند.
- جداسازی بخش‌های مختلف ماهی مانند سر، شکم و فلس‌ها که باید به دقت انجام گیرد. این مراحل اغلب با استفاده از دستگاه‌ها یا نیروی انسانی انجام میشود. در رابطه با دستگاه استخوان‌گیری گوشت و ساختار و کاربرد دستگاه جداکننده گوشت ماهی در مجله ماشین‌سازی پیمان توس بیشتر بخوانید.
2- پخت اولیه ماهی
در راه‌اندازی خط تولید کنسرو ماهی تون بخش پخت نیز قرار میگیرد. دستگاهی که برای پخت ماهی و تبدیل آن به کنسرو استفاده میشود، معمولاً به عنوان «دستگاه پخت و استریلیزاسیون» یا «دستگاه کنسرو سازی» شناخته میشود. این دستگاه‌ها می‌توانند شامل کتری‌های تحت فشار (Pressure Cookers)، دیگ‌های بخار (Steam Cookers) و دستگاه‌های قوطی‌بندی (Canning Machines) باشند.
این بخش پس از آماده‌سازی ماهی، مرحله بعدی پخت است که به نوع فراوری و کیفیت محصول بستگی دارد. این مرحله شامل گزینه‌های مختلفی است:
- پخت تحت فشار بخار آب برای افزایش ماندگاری و حفظ طعم.
- پخت مرطوب که در این حالت رطوبت بالاتر حفظ میشود.
- پخت در هوای داغ برای ایجاد بافت نرم‌تر.
- پخت در روغن داغ که طعم ویژه‌ای به محصول می‌دهد.
- برای تهیه کنسروهای ماهی دودی، از دودخانه استفاده میشود تا طعم و رنگ خاصی به ماهی بدهد.
3- پر کردن قوطی‌ها
در این مرحله از راه‌اندازی خط تولید کنسرو ماهی تون، گوشت ماهی به قوطی‌ها انتقال داده میشود. قوطی‌ها باید قبل از پر شدن شسته شوند تا از آلودگی‌های احتمالی در داخل قوطی جلوگیری شود. سپس، آب‌نمک یا روغن داغ به قوطی‌ها اضافه میشود تا ماهی به خوبی در محیط مرطوب نگهداری شود. در مقاله «معرفی دستگاه پرکن اتوماتیک» به طور دقیق‌تر این بخش را توضیح داده‌ایم.
4- هواگیری و عبور از تونل اگزاست
برای جلوگیری از آسیب به قوطی‌ها و افزایش ماندگاری، باید هوای اضافی داخل قوطی‌ها تخلیه شود. این کار از طریق ایجاد خلأ جزئی در قوطی‌ها صورت میگیرد. روش‌های مختلفی برای ایجاد خلأ وجود دارد، از جمله:
- پمپ خلأ
- پر کردن قوطی با مواد داغ و درب‌بندی سریع
- بخار داغ به منظور جابه‌جایی هوا و به دست آوردن خلأ در داخل قوطی.
5- دربندی قوطی
این مرحله برای بسته شدن محکم قوطی‌ها ضروری است تا هیچ هوایی وارد آن‌ها نشود. دستگاه‌های درب‌بندی با دقت زیاد این کار را انجام می‌دهند. برای اطمینان از ایمن بودن درب قوطی‌ها، معمولاً از ماستیک استفاده میشود.
6- شستشوی قوطی‌ها
قبل از ادامه فرایند، قوطی‌ها باید از داخل شسته شوند. برای این کار معمولاً از دستگاه‌های شستشوی فشار بالا استفاده میشود تا هرگونه آلودگی و چسبندگی به دیواره‌های قوطی پاک شود.
7- اتوکلاو کردن
یکی از مراحل حساس در تولید کنسرو ماهی، اتوکلاو کردن است. در این مرحله قوطی‌ها در دستگاه‌های اتوکلاو قرار می‌گیرند تا با استفاده از فشار بخار داغ، باکتری‌ها و آنزیم‌ها غیرفعال شوند و ماهی نرم شود. مدت زمان و دمای دقیق اتوکلاو بسته به نوع ماهی و اندازه قوطی متفاوت است. معمولاً دما در حدود ۱۰۵-۱۲۱ درجه سانتی‌گراد و فشار بین ۱۰ تا ۲۰ پوند بر اینچ مربع است.
8- خنک‌سازی و خشک‌کردن
پس از اتوکلاو، قوطی‌ها باید به سرعت خنک شوند تا از تغییرات کیفی و ارزش غذایی جلوگیری شود. این مرحله مهم در راه‌اندازی خط تولید کنسرو ماهی تون است؛ چون اگر ماهی در دمای بالا باقی بماند، احتمال فعال شدن دوباره میکروب‌ها و کاهش کیفیت محصول وجود دارد.
9- کدگذاری و برچسب‌زنی
پس از اتمام مراحل دمایی در راه‌اندازی خط تولید کنسرو ماهی تون، باید هر قوطی با استفاده از دستگاه‌های جت پرینتر کدگذاری شود در نتیجه در این بخش دستگاه کدگذاری قرار میگیرد. این کد می‌تواند شامل تاریخ تولید، شماره دسته و اطلاعات دیگر باشد که برای ردیابی محصول در آینده مهم است. سپس، برچسب‌زنی انجام میشود تا اطلاعات دقیق‌تری درباره محصول روی بسته درج شود.
10- انبار قرنطینه
پس از برچسب‌زنی، کنسروها به مدت ۱۰ تا ۱۵ روز در انبار قرنطینه نگهداری می‌شوند تا از سالم بودن و استریل بودن کامل محصولات اطمینان حاصل شود. در این مرحله، چنانچه آلودگی یا مشکلی وجود داشته باشد، مشخص خواهد شد و محصول قابل ردگیری خواهد بود.
11- بسته‌بندی نهایی
در مرحله آخر، بسته‌بندی نهایی صورت میگیرد. برای بسته‌بندی چندتایی از دستگاه‌های شیرینگ پک استفاده میشود که در دو نوع اتوماتیک و نیمه اتوماتیک قابل انتخاب هستند. بسته‌بندی معمولاً در تعداد ۶ یا ۱۲ قوطی انجام میشود.
درجه‌بندی ماهی‌ها برای کنسرو
کیفیت کنسرو ماهی تن به عواملی مانند نوع ماهی، زمان و شرایط نگهداری قبل از کنسرو کردن بستگی دارد. ماهی‌های با کیفیت بالا باید بلافاصله پس از صید منجمد شوند تا از تغییرات منفی مانند ایجاد لخته و حالت ژله‌مانند در فرایند حرارتی جلوگیری شود.
انجماد نامناسب می‌تواند باعث چسبندگی گوشت ماهی به دیواره قوطی و تغییرات رنگی مانند قهوه‌ای شدن شود که ناشی از شکستن هموگلوبین است.
برای بهبود کیفیت، غوطه‌ور کردن ماهی در آب نمک قبل از انجماد و استفاده از آب کلرینه برای کاهش بار میکروبی توصیه میشود. این اقدامات به حفظ بافت، رنگ و ارزش غذایی کنسرو کمک می‌کنند.
انواع طعم‌های کنسرو تن ماهی
همان طور که در ابتدا نیز اشاره کردیم، ماشین‌آلات نقش مهمی را در راه‌اندازی خط تولید کنسرو ماهی تون بازی می‌کنند. امّا باید مواد اولیه مناسب را نیز برای تهیه انواع کنسرو تهیه کنید. کنسروهای ماهی امروزه با طعم‌های مختلفی به بازار عرضه می‌شوند و اگر بخواهید در این بازار رقابتی خود را متمایز نشان دهید، لازم است طعم‌های مختلفی را برای مشتریان تهیه کنید.
| طعم | نکات مهم در فرایند تهیه کنسرو ماهی تون |
| ماهی تن با فلفل چیلی | به مخلوط ماهی اضافه می‌شوند تا با هم در کنسرو قرار گیرند. |
| ماهی با سبزی‌ها | مشابه با فلفل چیلی به مخلوط ماهی اضافه میشود. |
| ماهی در روغن زیتون | قبل از فرایند نهایی بسته‌بندی به عنوان بخشی از مایع کنسرو استفاده می‌شوند. |
| دودی | برای برخی محصولات قبل از بسته‌بندی انجام میشود تا طعم دودی خاصی ایجاد شود. |
| روغن گیاهی | مشابه با روغن زیتون در انتهای فرایند اضافه میشود. |
| ماهی تن در آب نمک | ماهی تن تنها با استفاده از آب نمک برای حفظ طراوت و طعم آن کنسرو میشود |
| کنسرو قلیه ماهی | کنسرو قلیه ماهی معمولاً با ادویه‌های خاص مانند زردچوبه، سیر و ادویه‌های تند و خوشبو تهیه میشود. |
نکات مهم در طراحی و راه‌اندازی خط تولید کنسرو ماهی تون
در زیر به نکات مهم برای راه‌اندازی خط تولید کنسرو ماهی تون اشاره ای خواهیم داشت:
- کنترل کیفیت: تمامی مراحل تولید باید تحت کنترل کیفیت دقیق قرار گیرد تا از سالم بودن و ایمنی محصول اطمینان حاصل شود.
- انتخاب تجهیزات مناسب: دستگاه‌ها باید مطابق با ظرفیت تولید و استانداردهای صنعتی انتخاب شوند.
- استانداردهای بهداشتی: رعایت کامل اصول بهداشتی در تمامی مراحل تولید و نگهداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
جمع‌بندی آموزش راه‌اندازی خط تولید کنسرو ماهی تون
برای راه‌اندازی خط تولید کنسرو ماهی تون، ابتدا باید ماهی‌هایی از گونه‌های خاص مانند گیدرانتخاب شوند که دارای خواص تغذیه‌ای بالایی هستند. سپس با استفاده از تجهیزات تخصصی مانند دستگاه‌های شستشو، جداسازی، پخت، پرکن قوطی و درب‌بندی، فرآیند تولید آغاز میشود.
پس از آماده‌سازی ماهی‌ها، گوشت آن‌ها به قوطی‌ها انتقال می‌یابد، هواگیری انجام شده و قوطی‌ها در دستگاه اتوکلاو تحت فشار بخار داغ قرار می‌گیرند تا میکروب‌ها از بین بروند. در نهایت، قوطی‌ها خنک و خشک شده، کدگذاری و برچسب‌زنی می‌شوند و به مدت ۱۰ تا ۱۵ روز در انبار قرنطینه نگهداری می‌شوند تا از سلامت محصول اطمینان حاصل شود.
انتخاب مواد اولیه با کیفیت، رعایت استانداردهای بهداشتی و کنترل کیفیت دقیق در هر مرحله از تولید از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا کنسروی با طعم و ماندگاری بالا تولید گردد.
شما همواره می‌توانید برای مشاوره در رابطه با نحوه راه‌اندازی خط تولید و خرید انواع ماشین‌آلات مورد نیاز آن، از طریق شماره‌های اعلام شده وب سایت با کارشناسان ما در ارتباط باشید.